Voor degene die burn-out zijn (geweest), weten vaak als geen ander wat het is om slaapproblemen te hebben. Dit varieert van moeite met in slaap vallen, het doorslapen en of te kort slapen. Het menselijk lichaam heeft sowieso een goede slaapcyclus nodig om goed te kunnen functioneren, dus zeker wanneer je burn-out bent (geweest), is het belangrijk voor het herstel van het lichaam én geest, om goed te kunnen (door-) slapen. We duiken een stukje wetenschap in ten aanzien van onze slaap.
Van slaapfasen tot slaapcyclus
Gedurende de nacht doorlopen we gemiddeld 5 slaapcycli, die gemiddeld 90 tot 120 minuten duren. Na iedere slaapcyclus ontwaken we even, meestal is dat ook het moment dat we bemerken dat we naar het toilet moeten. Daarna val je (meestal) weer in slaap, zodat de volgende slaapcyclus kan beginnen. Wij gaan hier uit van 5 fasen, omdat we de overgangsfase naar diepe slaap ook als een fase zien.
- Inslaapfase: Je zit tussen waken en slapen in, de hersenactiviteit neemt af, je ogen vallen dicht en je begint soms wat onsamenhangend te denken. Deze fase duurt gemiddeld 5 – 10 minuten.
- Lichte slaap: Je slaapt wel al en ook omgevingsgeluiden verstoren je niet meer. Als je wel wakker wordt, dan heb je een beetje katterig gevoel, alsof je niet goed hebt geslapen. Deze fase duurt gemiddeld 40 – 45 minuten.
- Overgangsfase: Op dit moment ga je over naar een diepe slaap. Je ademhaling en hartritme gaan omlaag en je spieren ontspannen. Deze overgangsfase duurt gemiddeld: 5 – 10 minuten.
- Diepe slaap: Op dit moment begint het herstel van het lichaam en de verwerking van de dag, de indrukken en zodoende wordt je lichaam klaargestoomd voor de volgende dag. Als je op dit moment wakkergemaakt zou worden, dan kun je jezelf volledig gedesoriënteerd voelen. Deze fase duurt gemiddeld: 15 minuten.
- REM-slaap: In deze fase die ook wel de ‘droomslaap’ wordt genoemd, is kenmerkend doordat de ogen voortdurend bewegen, het Rapid Eye Movement (REM). Je hersenen komen weer in actie, en je begint ook met dromen. Na de REM-slaap word je meestal even kort wakker. Deze fase duurt gemiddeld: 20 minuten.
Hoe zit het dan met burn-out?
Als slaapproblemen hebt als je burn-out bent, is dit te wijten aan het feit dat het cortisolniveau extreem hoog is als je burn-out bent. Hierdoor is het lichaam constant in opperste staat van paraatheid, alsof er ieder moment iets ernstigs te gebeuren staat. Hierdoor is het ontspannen slapen nagenoeg uitgesloten en hierdoor komt het lichaam niet toe aan het herstel. Dit onder de loep genomen: De REM-slaap kan (volledig) verdwijnen, hierdoor zal dus de verwerking die in deze fase zo belangrijk is, niet plaatsvinden. Het midden in de nacht wakkerschrikken, met een hoge hartslag, komt doordat je nog steeds te veel aan cortisol in je lichaam hebt. Dat is ook de reden waarom je erg vroeg weer ontwaakt.
Mogelijke consequenties
Op de korte termijn zijn de volgende gevolgen bekend:
- Overdag slaperig zijn
- Wisselende stemmingen
- Verlies van creatief inzicht
- Het kortetermijngeheugen begint minder goed te werken
- Moeite met concentreren
- Stress waardoor je in een neergaande spiraal komt
De gevolgen voor de lange termijn zijn:
- Oververmoeidheid
- Chronische stress (waar burn-out uit kan voortkomen)
- Toename in gewicht
- Verminderd immuunsysteem
- Gebrek aan energie
- Hoge bloeddruk en hoofdpijn
Piekermodus: uit
Het is makkelijker gezegd dan gedaan. Toch is het een vast gegeven dat het van belang is de piekermodus op ‘uit’ te zetten. Het lichaam zal weer volledig tot rust moeten komen, al dan niet met behulp van bijvoorbeeld Melatonine. Want pas dan kan het lichaam weer beginnen met het herstel.
Hoe is jouw slaappatroon?
Herken je jezelf in deze blog?
Volgende week gaat Re-Attach at Work, verder met het tweede deel over Slapen en Burn-out.