BLOG

In onze huidige (prestatie-) maatschappij, is de tendens dat zowel mannen als vrouwen een carrière maken, dit in combinatie met een gezin, huis/tuin, sportclubs en de verplichtingen, die familie en vrienden met zich meebrengen, is het soms lastig om alle ballen in de lucht te  houden. Helemaal in de crisistijd, waardoor de werkeloosheid oploopt en de angst om onze baan te verliezen, steeds meer  toeneemt. Door deze (zelf-) opgelegde verplichtingen, vergalopperen we onszelf, met als gevolg stress en mogelijk zelfs een burn-out! Er is  geen hogere wiskunde voor nodig dat met het verstrijken van de tijd, er steeds meer de nadruk wordt gelegd op perfect presteren:

Helaas is het meer regel dan uitzondering, dat burn-out gepaard gaat met angst. Het begint met veel onzekerheid en negatieve overtuigingen, waardoor je werkplek, opeens steeds minder aantrekkelijk begint te worden. Met een scala aan catastrofaal denken, ben je volop bezig om in te vullen wát er allemaal fout kan gaan tijdens je werk. Het gevolg is dan ook: Er gaan dingen niet goed. Logisch, alles wat je aandacht geeft dat groeit! Je lontje wordt steeds korter, je vergeet soms dingen en het wordt steeds lastiger om jezelf te concentreren tijdens een vergadering. Je hartslag gaat omhoog en het liefst wil je weg. Je begint te zweten, en je denken begint onsamenhangend te worden. Angst is een slechte raadgever. En als jij eenmaal thuis bent aangekomen, is het breekpunt daar.

Wanneer je de diagnose burn-out hebt gekregen, vallen ook de puzzelstukjes ineen waarom de vuilcontainer aan de weg zetten, al voelt alsof je een marathon hebt gelopen. Je energielevel is enorm laag. Mensen die weten dat je burn-out bent, kunnen je overladen met wel is waar goed bedoelde, maar ongevraagde adviezen.

We zitten in een tijdsgeest waardoor arbeidsgerelateerde gezondheidsproblemen juist meer toe-, dan afneemt. Ondanks dat er de laatste jaren (gelukkig) steeds meer kennis is over werkstress. Inmiddels weten we dat burn-out raken, vaak een combinatie is van factoren, waarbij zeker niet in de laatste plaats, verleden en trauma’s die zijn ontstaan in het verleden, kunnen zorgen voor uitval. Hoewel er in het begin van de pandemie een behoorlijke stijging van uitval door burn-out is ontstaan, blijkt nu dat voor sommige werknemers het thuiswerken juist wél zijn vruchten heeft afgeworpen en met name de personeelsleden die al uitgevallen waren vanwege werkstress/burn-out, heeft een deel van deze mensen juist ervaren dat het thuis-, of hybride werken, minder prikkels en dus ook minder stress geeft. Ook dit verschilt per situatie uiteraard, want met een paar kinderen die thuiszitten, kan het soms een uitdaging zijn om je concentratie vast te houden. We praten met Cecile Knook van Re-Attach at Work, die in de afgelopen jaren al veel mensen begeleid heeft, waarbij ze in een tijdsbestek van enkele maanden, deze mensen weer volledig in hun kracht weet te zetten. Wat is haar geheim?

Ieder mens is anders… en gelukkig maar! Toch is er de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar(persoonlijke) eigenschappen, inborst en het gevormde karakter, die mede een rol spelen of in aanleg, mogelijk een burn-out op de loer kan liggen. Het risico van het krijgen van een burnout is gebonden aan de zogenaamderisicofactoren. Daarnaast speelt mee of ook in de thuissituatie zaken een rol spelen, waardoor uiteindelijk de emmer zal overlopen, na de laatste, welbekende druppel. Door een stukje acceptatie dat je nu eenmaal een mens bent en dat jouw lichaam signalen afgeeft dat je niet langer door kunt gaan op de oude voet,

Voor veel mensen is het ‘gewone leven’ weer begonnen, en kunnen zij weer naar kantoor komen om te werken. Echter zijn er ook bedrijven die het (deels) thuiswerken blijvend handhaven. Ook zijn er werknemers die het thuiswerken als prettig hebben ervaren. Alleen is het wel van belang dat je jouw thuiswerkplek, arboproof inricht. Want hoewel de verleiding soms groot kan zijn, met de laptop op schoot in bed met een kussen in je rug, onder het mom: ‘Ach, ik heb toch geen TEAMS-meeting vandaag…’, gezond is het niet. Natuurlijk voor een keertje kan het geen kwaad, alleen blijkt het toch zo te zijn dat er bij veel thuiswerkers, de arbonorm, waaraan een werkplek aan dient te voldoen, ver te zoeken is.

Normaal gesproken is het lichaam uitstekend in staat om zich aan te passen, om zo weer in balans te komen. Echter wanneer dit niet lukt of tot de mogelijkheden behoort, lopen we een groot risico om burn-out te raken. Het gezegde: ‘De boog kan niet altijd gespannen staan’, geeft eigenlijk exact aan, waar we voor moeten zien te waken. Maar de andere kant is: helemaal niets doen, is ook zeker geen garantie op een voorspoedig herstel. Dus waar we vroeger dachten, dat helemaal ‘niets doen’ de beste remedie was, blijkt juist om (gedoseerd) in beweging te zijn, veel zoetere vruchten afwerpt.

De cijfers zijn de laatste jaren explosief toegenomen. Sinds steeds meer advocaten en artsen zich zijn gaan specialiseren in narcisme, hebben de slachtoffers van narcistisch misbruik, eindelijk een gezicht gekregen. Burn-out raken door je werk komt vaak voor. Alleen zijn er ook de nog meer complexe situaties. Bij narcisme zie je hoe het slachtoffer steeds meer qua identiteit wordt opgeslokt. Contact met familie en vrienden worden afgekapt en al snel zit het slachtoffer in een isolement. Dit in combinatie met tergende ruzies en manipulatie, maakt dat het werk daarnaast, de druppel is die de emmer doet overlopen…

Dat burn-out niet, zoals een aantal jaren geleden gedacht werd een modeverschijnsel is, moge duidelijk zijn. Helaas raken steeds meer mensen eens of zelfs meerdere malen burn-out. De oorzaken zijn vaak een combinatie van factoren: te hoge werkdruk, te lang onder stress staan, een stukje aanleg, problemen in de privésfeer en geen ‘nee’ kunnen of willen zeggen. Gemiddeld duurt een burn-out 9 maanden, maar er zijn veel uitschieters naar boven geregistreerd. Wat we nog wel zien is dat niet iedere werkgever, even correct omgaat met een werknemer die burn-out is. Er wordt gepusht en te weinig ruimte en veiligheid geboden. Laat je beslist niet opjagen, want als je snel weer aan het werk gaat, is het risico aanwezig om wederom burn-out te raken.

Niet iedereen ziet de dingen die we meemaken als zijnde levenslessen. Het gaat er vaak ook om hoe jouw kijk erop is, en hoe ga je ermee om? Hoe verwerk je bijvoorbeeld prikkels/gevoelens die je als onprettig ervaart? En hoewel er in sommige gevallen ook prikkels/gevoelens zijn die wel aangenaam voelen, kunnen deze desondanks lastig te verwerken zijn. Dit heeft vaak met meerdere factoren te maken. Net als bij een burn-out, daar is ook niet 1 specifieke oorzaak aan te wijzen, maar spelen er meerder factoren een rol. Denk hierbij aan aangeleerd gedrag. Wat is ontstaan in het verleden tijdens bijvoorbeeld je opvoeding. Helaas passen we (bewust, onbewust), soms ook aangeleerd gedrag toe als overlevingsstrategie. Iets wat jou toen heeft geholpen om een situatie te ‘overleven’, maar wat inmiddels dusdanig is ingesleten, dat het ongemerkt nu tegen je werkt en de kop opsteekt, wanneer je het nu net niet kunt gebruiken.

De werkdruk was de laatste jaren al enorm gestegen, echter sinds we vanwege de Corona-pandemie veelal vanuit huis moeten werken, met hiernaast de onzekerheid of we ons baan kunnen behouden, zijn allemaal factoren die ertoe bijdragen dat we burn-out kunnen raken. Maar de hoofdveroorzaker hierin, is de mentale (over-) vermoeidheid. Hierdoor staan we constant op ‘scherp’. Je kunt jezelf voorstellen dat het ons mentaal uitput. Al deze prikkels bij elkaar zijn helaas vaak een garantie om uiteindelijk burn-out te raken. Maar wat is mentale (over-) vermoeidheid nu eigenlijk?

De vorige keer hebben we het gehad over een stukje wetenschap achter het slapen maar ook over de mogelijke consequenties als het slaapritme verstoord is (door burn-out). Deze keer gaan we verder in op waarom slapen (of rusten), zo belangrijk is bij burn-out. Uiteraard daarnaast ruimte voor tips hoe je jouw slaappatroon kunt verbeteren en om te accepteren dat rust een gunstige bijdrage heeft op het herstellen van burn-out.

Voor degene die burn-out zijn (geweest), weten vaak als geen ander wat het is om slaapproblemen te hebben. Dit varieert van moeite met in slaap vallen, het doorslapen en of te kort slapen. Het menselijk lichaam heeft sowieso een goede slaapcyclus nodig om goed te kunnen functioneren, dus zeker wanneer je burn-out bent (geweest), is het belangrijk voor het herstel van het lichaam én geest, om goed te kunnen (door-) slapen. We duiken een stukje wetenschap in ten aanzien van onze slaap.

Als je jezelf afvraagt wat ‘coping’ inhoudt, dan gaan we voor het gemak even helemaal terug naar de kern. Coping is afgeleid van het Engelse: ‘to cope with’, als je dit vertaald kom je uit op ‘het kunnen omgaan met’. Afhankelijk welke copingstijl jij hanteert (soms heb je jezelf meer copingstijlen eigen gemaakt), is dan ook het effect dat een stressvolle situatie op je heeft en hoe je daarmee omgaat. Wanneer je in een stresserende situatie terechtkomt, zoals: verdriet, ziekte, verlies van je baan, een overlijden van een dierbare of een relatiebreuk, kan dit tijdelijk of in sommige gevallen langdurig gevoel van eenzaamheid, verdriet, angst of neerslachtigheid veroorzaken. Er zijn diverse manieren om hiermee om te gaan.

Als we kijken naar irrationele gedachten, zijn er een aantal die veelvuldig voorkomen. We zetten ze even op een rijtje.De perfectionist: ‘Ik moet alles goed doen, anders ben ik een loser!’De love-junk: ‘Ik please iedereen om ervoor te zorgen dat ze mij aardig vinden’.De rampdenker: ‘Ik kan er niet mee leven als er iets gebeurt dat trek ik echt niet!’De lage frustratietolerant: ‘Ik kan er niet tegen dat iedereen me altijd maar dwars loopt te zitten!’We kunnen door middel van onze manier van denken te veranderen, dus positief om te buigen, hiermee ongewenst gedrag, wat (mede) ontstaat door irrationele overtuigingen, doorbreken en verbeteren.

Onderzoeken hebben aangetoond dat ‘innerlijke kracht’ niet te omschrijven valt onder één dezelfde noemer. Zo spreken we over innerlijke kracht bij: onze flexibiliteit, hoe weerbaar we zijn, en in hoeverre ons incasseringsvermogen ontwikkeld is. Je partner ‘vergeet’ aldoor het dopje op de tandpastatube te doen, waardoor het uitdroogt en de hele wastafel onder de tandpasta komt te zitten. Het liefst wil je hem of haar een uitbrander geven, maar je herstelt jezelf en zucht even diep, telt misschien tot twintig en laat het verder zitten, het is immers de strijd niet waard.

Een onderwerp wat helaas, voor veel mensen realiteit is: Geestelijke mishandeling. Het komt meer voor dan je denkt, en soms zit je er zelf middenin en heb je eigenlijk geen idee dát je te maken hebt met emotionele mishandeling. Het komt niet alleen in stilte achter de gesloten gordijnen voor. Het is niet altijd die bruut die zijn vrouw onderdrukt, of de vader die na te veel drank op te hebben, zijn kinderen emotioneel mishandeld en vernederd. Nee, soms is het ‘gewoon’ jouw leidinggevende op je werkplek. De schade die wordt aangericht met deze veelal onzichtbare manier van mishandeling, is veel groter dan men aanvankelijk denkt. En het bizarre is: de ‘dader’ is zelf vaak ook, ooit slachtoffer geweest. En dat bevestigt weer dat, de geschiedenis de nare eigenschap heeft, zich te herhalen…

Hoe een trauma een burn-out kan veroorzaken? Het leven gaat niet altijd over rozen. In ons leven krijgen we te maken met pieken, maar ook met diepe dalen. Wanneer we een trauma hebben opgelopen, wat verschillende oorzaken kan hebben, kan het zijn dat we om te ‘overleven’, bepaalde patronen eigen maken die ons (periodiek) helpen om op de been te blijven. Echter is het zo dat wanneer deze patronen hardnekkig zijn ingesleten, hiermee proberen ons gevoel te onderdrukken, wat als gevolg kan hebben, dat je burn-out raakt. 

Stress… er is een periode geweest dat we het woord niet meer konden horen! De huisarts gaf snel aan dat iets door ‘stress’ kwam, maar wat is stress nou eigenlijk? En is het altijd negatief? Ieder mens heeft weleens in meer- of mindere mate te maken met stress. Nu is af en toe onder lichte stress te staan niet direct rampzalig, sterker nog, het houdt ons scherp, echter als het chronisch wordt, door allerlei factoren die in je leven spelen op dat moment, is het weldegelijk een kwalijke zaak. Hebben we te veel aan externe prikkels, of is er echt dreigend gevaar, reageert het lichaam hierop. Als je langdurig onder stress staat, en bemerkt dat je minder goed slaapt, een korter lontje hebt en steeds vaker een naar gevoel in je maag hebt, dan is het taak om voor jezelf te erkennen dat het verstandig is om jouw stress de baas te blijven.

Al sinds 2013 is er een explosieve stijging in werknemers die burn-out raken. Vanaf de Corona-crisis is deze stijging, extreem te noemen! Het thuiswerken, werkt niet voor iedereen even prettig. Voor de werknemer is het uiteraard vreselijk om hiermee te maken te krijgen, maar laten we eens naar u, als werkgever kijken. Volgens de World Health Organization (WHO), is burn-out geen ziekte. Te veel voortdurende ongelijke behandeling op de werkplek, de werknemer belasten met te veel taken, gebrekkige communicatie, dragen in combinatie met een te hoge tijdsdruk, bij aan uitval door burn-out van de werknemer. Nu is dit uiteraard behoorlijk zwart/wit geschetst, want er spelen meer factoren mee dan alleen de werkdruk vanuit de werkgever.

Kritiek krijgen is voor heel veel mensen lastig. Dit komt in de eerste plaats omdat het wordt gezien als bedreigend en/of afgewezen worden, we maken het vaak groter in ons brein en zijn dan ook geneigd volop in de verdediging te schieten. Dat kan meerdere oorzaken hebben. Je bent het niet eens met de kritiek of feedback die je krijgt en/of de wijze waarop de kritiek wordt gegeven, of je vindt het gewoon ronduit lastig om te erkennen dat je fout zit. Deze verwerking van informatie, omgaan met kritiek, is voor de ene persoon eenvoudiger dan voor de ander. Ben je onzeker van inborst, dan komt kritiek vaak stukken heftiger bij je binnen. Ook hierin zie je de ‘vecht-of-vlucht’ reactie terug.

Wekelijks verschijnt er weer een nieuwe blog over allerhande onderwerpen in relatie tot burnout en stress gerelateerde onderwerp. Wil je ons blog volgen en wil je op de hoogte gehouden wanneer er weer een nieuwe blog op onze pagina is toegevoegd. Meldt je dan even aan via onze contact pagina of (klik hier)

Zoals wel vaker voorkomt, wordt er met regelmaat een verkeerde diagnose gesteld. Een blog met ervaringen van anderen die onjuist zijn gediagnosticeerd met (uitsluitend), burn-out, terwijl het ook (en/of), het Narcistisch Slachtoffer Syndroom bleek te zijn… een waarschuwing vooraf: indien je zelf slachtoffer bent (geweest) van narcistisch misbruik, de ervaringen van lotgenoten, kunnen mogelijk als heftig worden ervaren. Vanwege privacyoverwegingen zijn de namen van de slachtoffers gefingeerd.

Steeds vaker zien we dat het burn-out raken niet altijd door te lang en te veel hard werken komt. De stilte wordt doorbroken, maar de cijfers zijn schrikbarend: burn-out door een narcistische partner. Nu is het stereotype beeld van de narcist vaak zoals in de geschiedenisboeken: Narcissus was een knappe jongeman die leefde voor de jacht. Moe van het jagen besloot Narcissus om daar even tot rust te komen en zijn dorst te lessen met het water. Toen hij zich voorover boog zag hij zijn weerspiegeling in het wateroppervlak, maar hij dacht dat het een mooie geest was die in de vijver leefde. Zo bleef hij daar zitten, in bewondering starend naar deze verschijning. Hij werd verliefd op zichzelf. (Bron: Wikipedia). Echter een narcistische partner is als wakker worden in een nachtmerrie…